Γράφει: Κανελλόπουλος Αναστάσιος
Χειρουργός - Οφθαλμίατρος,
Καθηγητής Οφθαλμολογίας Παν/μίου Νέας Υόρκης
Εδώ και χρόνια έχουν αναπτυχθεί τεχνικές, που εξελίσσονται και βελτιώνονται συνεχώς, οι οποίες επιτρέπουν με ασφάλεια τη διόρθωση των διαθλαστικών σφαλμάτων του οφθαλμού. Η επέμβαση για τη διόρθωση του διαθλαστικού σφάλματος ενός οφθαλμού, (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμό) με laser, γίνεται στον κερατοειδή χιτώνα του οφθαλμού. Ο κερατοειδής είναι το διάφανο κάλυμμα στην εξωτερική πλευρά του οφθαλμού, μπροστά από την κόρη και την ίριδα.
Το Laser και οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται μπορούν να
αλλάξουν την καμπυλότητα και κατά συνέπεια τη δύναμη του κερατοειδή με πολύ ακριβή και εξειδικευμένο τρόπο, μόνιμα και χωρίς αυτό να επηρεάσει την υγεία του οφθαλμού. Η αλλαγή αυτή επιτρέπει στο άτομο που έχει υποστεί την επέμβαση να βλέπει πολύ καλά μακριά, χωρίς γυαλιά ή φακούς επαφής.
αλλάξουν την καμπυλότητα και κατά συνέπεια τη δύναμη του κερατοειδή με πολύ ακριβή και εξειδικευμένο τρόπο, μόνιμα και χωρίς αυτό να επηρεάσει την υγεία του οφθαλμού. Η αλλαγή αυτή επιτρέπει στο άτομο που έχει υποστεί την επέμβαση να βλέπει πολύ καλά μακριά, χωρίς γυαλιά ή φακούς επαφής.
Ποια είναι τα διαθλαστικά σφάλματα του οφθαλμού;
Στον φυσιολογικό οφθαλμό, ο κερατοειδής χιτώνας (η πρόσθια επιφάνειά του) προσλαμβάνει το εισερχόμενο φως και το εστιάζει ακριβώς επάνω στον αμφιβληστροειδή (στο εσωτερικό του οφθαλμού). Στη μυωπία, ο οφθαλμός είναι μεγαλύτερος από το φυσιολογικό, με συνέπεια να μεγαλώνει η απόσταση ανάμεσα στον κερατοειδή και τον αμφιβληστροειδή. Έτσι, οι ακτίνες φωτός από τα μακρινά αντικείμενα εστιάζουν μπροστά από τον αμφιβληστροειδή, με αποτέλεσμα να φαίνονται θολερά. Στην υπερμετρωπία, ο κερατοειδής είναι συνήθως πιο επίπεδος και ο οφθαλμός μικρότερος από το φυσιολογικό, με συνέπεια να μικραίνει η απόσταση ανάμεσα στον κερατοειδή και τον αμφιβληστροειδή. Στην περίπτωση αυτή οι ακτίνες φωτός εστιάζονται πίσω από τον αμφιβληστροειδή.
Στον αστιγματισμό, ο κερατοειδής δεν έχει, συνήθως, τέλεια σφαιρικό σχήμα αλλά ελλειψοειδές, με συνέπεια τόσο τα κοντινά, όσο και τα μακρινά αντικείμενα να φαίνονται παραμορφωμένα σε ορισμένες κατευθύνσεις.
Ποιες είναι οι τεχνικές επεμβάσεων για τα διαθλαστικά σφάλματα;
LASIK
Αποτελεί την πιο δημοφιλή και συχνότερα εφαρμοζόμενη τεχνική εδώ και περίπου 20 έτη.
Στην τεχνική LASIK, διαχωρίζεται το ανώτερο στρώμα του κερατοειδούς (δημιουργία κρημνού/Flap) με femtosecond laser και στη συνέχεια γίνεται η σμίλευση του κερατοειδούς με Excimer laser. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την επανατοποθέτηση του κρημνού στην αρχική του θέση αφήνοντας την επιφάνεια του οφθαλμού σχεδόν άθικτη.
Το πρώτο βήμα, είναι ο διαχωρισμός του ανώτερου στρώματος του κερατοειδούς (1/5 σε πάχος), για τη δημιουργία ενός κρημνού (flap), με την νέα τεχνολογία Femtosecond Laser. Έτσι, δίνεται η δυνατότητα κατασκευής του flap με μεγάλη ακρίβεια, χωρίς να χρησιμοποιείται πια νυστέρι.
Το δεύτερο βήμα είναι η σμίλευση του κερατοειδούς με Excimer Laser, για τη διόρθωση μυωπίας, υπερμετρωπίας ή/και αστιγματισμού σε βαθύτερα στρώματα του κερατοειδούς.
Τέλος, το κομμάτι του κερατοειδούς (flap) που έχει υποστεί το διαχωρισμό ξανατοποθετείται στην αρχική του θέση, με αποτέλεσμα η επιφάνεια του οφθαλμού να είναι σχεδόν άθικτη.
LASIK Xtra
Μέσα από τη 10ετή εμπειρία μας με τη διασύνδεση κολλαγόνου του κερατοειδούς, αναγνωρίσαμε από πολύ νωρίς τον συμπληρωματικό προφυλακτικό ρόλο της τεχνικής αυτής, στις επεμβάσεις LASIK. Η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει πλέον υιοθετήσει τα ευρήματά μας και η τεχνική αυτή τώρα ονομάζεται LASIK-Xtra. Πρόκειται για μια επιπλέον διαδικασία στην οποία χρησιμοποιείται βιταμίνη Β2 (ριβοφλαβίνη) και υπεριώδες φως (διάρκειας ενός λεπτού) μετά τη συνηθισμένη επέμβαση του LASIK. Έτσι, παρέχεται μία επιπλέον ασφαλιστική δικλείδα για τη σταθεροποίηση του αποτελέσματος. Αυτό σημαίνει πολύ λιγότερες επανεπεμβάσεις, ειδικά μεγάλων βαθμών μυωπίας ή/ και αστιγματισμού.
Η δική μας εμπειρία στο LaserVsion απέδειξε, για πρώτη φορά στην παγκόσμια οφθαλμολογική κοινότητα, ότι η τεχνική LASIK-Χtra παρέχει σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα και σταθερότητα και στη διόρθωση της υπερμετρωπίας.
Η PRK (φωτοδιαθλαστική κερατεκτομή), αποτελεί παλαιότερη τεχνική, κατά την οποία η επέμβαση γίνεται κατ’ ευθείαν στην επιφάνεια του κερατοειδούς. Παραλλαγές της μεθόδου, αναφέρονται με τις ονομασίες LASEK και Εpi – LASIK.
Όλες αυτές οι τεχνικές ουσιαστικά περιγράφονται σαν επιφανειακές σμιλεύσεις και προϋποθέτουν την αφαίρεση του επιθηλίου του κερατοειδούς και στην συνέχεια γίνεται η σμίλευση με Laser πάνω στην επιφάνεια του κερατοειδούς, για την αφαίρεση της μυωπίας, υπερμετρωπίας ή/και αστιγματισμού. Μετά από κάθε τεχνική επιφανειακής σμίλευσης τοποθετούνται στα μάτια ειδικοί θεραπευτικοί φακοί επαφής για 4-5 ημέρες.
Το βράδυ μετά την επέμβαση, μπορεί να παρουσιαστεί πόνος στα μάτια, αλλά γενικά είναι ανώδυνη τεχνική.
Απαιτείται χρήση κολλυρίων (αντιβίωση και κορτιζόνη) για περίπου δύο μήνες. Απαιτεί πολύ μικρό χρονικό διάστημα θεραπείας με κολλύρια (αντιβίωση και κορτιζόνη), συνήθως μία εβδομάδα.
Ένθεση μόνιμου φακικού ενδοφακού
Σε περιπτώσεις υψηλής μυωπίας, που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με χρήση laser στον κερατοειδή (LASIK, LASIK Xtra, PRK), εξαιρετική επιλογή αποτελεί η τεχνική ένθεσης μόνιμου φακικού ενδοφακού (ICL).
Η μέθοδος αυτή προϋποθέτει την είσοδο ενός διορθωτικού ενδοφακού (στο μέγεθος ενός φακού επαφής), στον χώρο ανάμεσα στον κερατοειδή και την ίριδα, μέσω δύο μικρών τομών. Διενεργείται κατόπιν ενστάλαξης αναισθητικών σταγόνων και είναι σχετικά ανώδυνη, ενώ η αποκατάσταση της όρασης είναι εξαιρετικά γρήγορη.
Είμαι κατάλληλος υποψήφιος για διαθλαστική επέμβαση με laser;
Αρχικά γίνεται από την ομάδα μας ενδελεχής προεγχειρητικός έλεγχος σε όλους τους υποψήφιους για διαθλαστική επέμβαση. Αυτό αποσκοπεί, τόσο στη διαπίστωση της καταλληλότητας του οφθαλμού, όσο και στην επιλογή της κατάλληλης τεχνικής, ούτως ώστε το αποτέλεσμα της επέμβασης να είναι το καλύτερο και με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια.
Βασικές προϋποθέσεις είναι, ο κάθε υποψήφιος να έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του, να υπάρχει σταθερή όραση και διάθλαση για 1 χρόνο τουλάχιστον και να μην συνυπάρχουν άλλα οφθαλμολογικά προβλήματα.
Τεχνολογικός εξοπλισμός
Στο Κέντρο μας εφαρμόζουμε ένα αυστηρό πρωτόκολλο ελέγχου των υποψηφίων για διαθλαστική επέμβαση. Πραγματοποιούμε 12 διαφορετικές μετρήσεις στον κάθε οφθαλμό, τόσο υποκειμενικές (διάθλαση με και χωρίς κυκλοπληγία, ocular dominance), δηλαδή αυτές που ορίζει o ίδιος ο ασθενής, όσο και αντικειμενικές, δηλαδή αυτές που γίνονται από αυτόματα μηχανήματα (Autorefraction, Procyon Pupilometer, Wavefront Analyzer, Pentacam HR, Topolyzer Vario, LED Cassini, OCT προσθίου ημιμορίου, C-quant, Contrast Sensitivity).
Εκτός από τη μέτρηση του διαθλαστικού σφάλματος, άλλες σημαντικές παράμετροι που λαμβάνονται υπόψη είναι:
Tο πάχος του πιο λεπτού σημείου του κερατοειδούς. Αυτό έχει σημασία για τον καθορισμό της τεχνικής και ελέγχεται με 3 διαφορετικές μεθόδους (OCT παχυμετρία, Pentacam HR, Wavelight Oculyzer II).
H ομαλότητα όχι μόνο της πρόσθιας, αλλά και της οπίσθιας επιφάνειας του κερατοειδούς. Αυτό απαιτεί ειδική τεχνολογία (Pentacam HR, Wavelight Oculyzer II), την οποία χρησιμοποιούμε σε όλα τα περιστατικά.
Το επιθήλιο του κερατοειδούς, το οποίο ελέγχεται με το ειδικό πρόγραμμα του OCT προσθίου ημιμορίου.
Ο καθορισμός του ακριβή άξονα του αστιγματισμού (όταν υπάρχει) με 4 διαφορετικές τεχνολογίες (Pentacam HR, Wavelight Oculyzer II, LED Cassini, Wavelight Topolyzer Vario).
Η αυστηρή μελέτη του μεγέθους της κόρης του οφθαλμού, τόσο σε φωτεινές όσο και σε σκοτεινές συνθήκες. Αυτό καθορίζει την ποιότητα της όρασης που μπορεί να έχει ένα άτομο μετά την επέμβαση σε πολύ σκοτεινές συνθήκες. Στο πρωτόκολλό μας μετριέται και καταγράφεται λεπτομερώς το μέγεθος της κόρης, με την τεχνολογία Procyon.
Διαθλαστική διόρθωση με τεχνολογία WAVELIGHT® REFRACTIVE SUITE (Το μόνο laser σύστημα αυτής της πρωτοποριακής τεχνολογίας στην Ελλάδα).
Αποτελεί την πλέον σύγχρονη παγκοσμίως τεχνολογία, η οποία συνδυάζει δύο τύπους laser, (femtosecond laser FS200 και excimer laser ΕΧ500).
To WaveLight® FS200 παρέχει ταχύτητα και εξατομικευμένη θεραπεία, έχοντας ως αποτέλεσμα επεμβάσεις με μεγαλύτερη ακρίβεια.
Ως πλεονεκτήματα αυτής της τεχνολογίας αναφέρουμε τα εξής:
Εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας για κάθε ασθενή (τοπογραφικά ή Wavefront κατευθυνόμενη σμίλευση).
Σημαντική μείωση του χρόνου διάρκειας της διαθλαστικής επέμβασης. Δημιουργία κρημνού σε περίπου 6 sec και μόλις 1,4 sec ο χρόνος διόρθωσης, ανά βαθμό.
Απευθείας μεταφορά προεγχειρητικών μετρήσεων και δεδομένων (Pentacam τομογραφία κερατοειδούς), μέσω δικτύου Wave Net.
Καλύτερος έλεγχος των οφθαλμικών κινήσεων κατά τη διάρκεια της επέμβασης, με την ενσωματωμένη ταχύτατη συσκευή ανίχνευσης (Eye Tracker 1050 Hz- type).
Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές στις διαθλαστικές επεμβάσεις;
Όπως συμβαίνει με κάθε είδους επέμβαση, έτσι και στις διαθλαστικές επεμβάσεις μπορεί να υπάρξουν κάποιες επιπλοκές, οι οποίες βέβαια είναι εξαιρετικά σπάνιες και αντιμετωπίσιμες.
Πριν από την επέμβαση, ο χειρουργός σας θα σας εξηγήσει με κάθε λεπτομέρεια αυτές τις πιθανές επιπλοκές.