Τι συμβαίνει με το
περιζήτητο επαγγέλμα του γιατρού; Αλήθεια, μπορεί το κλασικό «να
σπουδάσεις ιατρική αγόρι μου» κάποια στιγμή να ακούγεται σαν κατάρα;
Αποκαρδιωτικά τα στοιχεία για οικονομικές απολάβές και εργασιακές
συνθήκες...
Κάποτε το
όνειρο της ελληνικής οικογένειας ήταν να «βγάλει» ένα γιατρό με μέλλον
εξασφαλισμένο. Επειτα από έξι χρόνια Μνημονίου τα δεδομένα περιγράφουν
μία εντελώς διαφορετική πραγματικότητα: Ο ιατρικός κλάδος χρειάζεται
επειγόντως… ανάνηψη.
Τα στοιχεία
του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ), οι εκθέσεις του Οργανισμού
Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), οι έρευνες πανεπιστημιακών
ιδρυμάτων για τις συνθήκες εργασίας, ακόμη και η πρόσφατη καμπάνα του
Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για το εξαντλητικό ωράριο εξηγούν γιατί ολοένα
και περισσότεροι νέοι γιατροί θέλουν να… κρεμάσουν την ιατρική τους
ρόμπα.
Το 27,5%
των μελών του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών -του μεγαλύτερου της χώρας- είναι
άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ, 3.821
γιατροί είναι επισήμως άνεργοι, ενώ από αυτούς δικαίωμα επιδόματος
ανεργίας έχουν το τρέχον διάστημα οι 1.259 που λαμβάνουν περίπου 360
ευρώ τον μήνα.
Περισσότεροι
από 7.300 γιατροί έχουν βγάλει εισιτήριο για το εξωτερικό χωρίς
επιστροφή στην Ελλάδα. Από αυτούς οι 5.400 μετανάστευσαν αναζητώντας
εργασία από το 2011 και μετά. Σημειωτέον δε, ότι έως το 2009 βαλίτσες
ετοίμαζαν οι απόφοιτοι των Ιατρικών Σχολών. Από το 2010 και μετά όμως,
τα βιογραφικά τους… ξαναγράφουν και οι ειδικευμένοι, αναζητώντας εργασία
εκτός Ελλάδας.
Η αναλογία
γιατρών και πληθυσμού στην Ελλάδα είναι 6,1 ανά 1.000 κατοίκους, όταν ο
μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι 3,3 γιατροί ανά 1.000 κατοίκους. Η
γεωγραφική… ανατομία δε του ιατρικού πληθυσμού δείχνει μία ακόμη
παθογένεια που (επίσης) δεν οφείλεται στην κρίση: Ενας στους πέντε
γιατρούς βρίσκεται στο λεκανοπέδιο Αττικής.
Αντιστρόφως
ανάλογα, σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ, στη χώρα μας αναλογούν μόλις 3,6
νοσηλευτές ανά 1.000 κατοίκους, όταν η μέση ευρωπαϊκή αναλογία είναι
υπερδιπλάσια, με οκτώ νοσηλευτές ανά 1.000 κατοίκους. Κάπως έτσι, οι
ειδικευόμενοι «καίγονται» κατά την εκπαίδευση τους, καθώς αντί να δίνουν
έμφαση στο επιστημονικό έργο αναγκάζονται να παίρνουν αίμα ή πίεση και
να εκτελούν ακόμη και χρέη τραυματιοφορέα.
Το ΕΣΥ
μετατρέπεται σε… απέραντο γηροκομείο. Επίσημη καταγραφή δεν είναι
διαθέσιμη αλλά το παράδειγμα των θωρακοχειρουργών που εργάζονται στα
δημόσια νοσοκομεία της χώρας αποτελεί τον κανόνα. Το 10% των
ειδικευμένων είναι άνω των 45 ετών, το 27% άνω των 50 ετών και το 15%
άνω των 60 ετών. Σημειωτέον δε, ότι τα κενά λόγω συνταξιοδότησης δεν
αναπληρώνονται, αφού το Μνημόνιο έχει παγώσει τις προσλήψεις.
Στα αζήτητα
βρίσκονται τουλάχιστον 3.000 θέσεις ειδικευόμενων με συνέπεια το
γερασμένο ΕΣΥ να μην τροφοδοτείται με νέο αίμα. Η εργασιακή και
οικονομική ανασφάλεια ωθεί τους απόφοιτους Ιατρικής στο εξωτερικό,
αναζητώντας καλύτερο επίπεδο εκπαίδευσης αλλά και μελλοντική εργασία.
Στο μεταξύ, σε αρκετές κλινικές οι βάρδιες και οι εφημερίες βγαίνουν
μετά βίας, δεδομένης και της μαζικής συνταξιοδότησης.
Η «κόκκινη
κάρτα» του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για το ωράριο των γιατρών στην Ελλάδα,
ήρθε να υπογραμμίσει τις στρεβλώσεις του συστήματος. Οι δικαστές
αποφάνθηκαν ότι το ελληνικό δημόσιο είναι ένοχο, ύστερα από καταγγελίες
ελλήνων γιατρών ότι υποχρεώνονται να εργάζονται κατά μέσο όρο
εβδομαδιαίως από 60 έως 93 ώρες. Πώς μεταφράζεται αυτό στην
καθημερινότητα του ΕΣΥ; Σε 30 και πλέον ώρες σερί αϋπνίας…
Οι
περικοπές στις αμοιβές κάνει συχνά τους νέους γιατρούς να μετανιώνουν
για τον επαγγελματικό προσανατολισμό τους. Παράδειγμα ένα: οι
ειδικευόμενοι αμείβονται με μόλις 2,5 ευρώ καθαρά για κάθε ώρα εφημερίας.
Παράδειγμα
δύο: οι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ γιατροί αμείβονται με 6,5 ευρώ καθαρά
για κάθε ιατρική εξέταση ασφαλισμένου. Αντίστοιχα στα ιδιωτικά
νοσοκομεία ο μέσος μισθός για ένα νέο γιατρό είναι 700 ευρώ για 40 ώρες
εργασίας την εβδομάδα.
Ο
εννιάλογος που προηγήθηκε εξηγεί τη… διάγνωση των ειδικών στο
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) ότι ένας στους τέσσερις
γιατρούς και ένας στους τρεις ειδικευόμενους υποφέρει από επαγγελματική εξουθένωση. Η χρήση αλκοόλ και ηρεμιστικών, τα ιατρικά λάθη και η κατάθλιψη είναι μόνον μερικά από τα συμπτώματα των γιατρών σε απόγνωση.